Bạn có thể đã nghe nói về mức độ khó khăn khi cài đặt và cấu hình GRUB – bộ nạp khởi động của Linux. Nếu điều đó đang cản trở bạn cài đặt Linux, hãy yên tâm rằng đây không phải là thứ đáng sợ, thậm chí bạn có thể chẳng bao giờ phải đối phó trực tiếp với nó.
Các Bản Phân Phối Linux Thường Tự Động Xử Lý GRUB
Bất chấp danh tiếng “khó nhằn” của GRUB, tôi đã cài đặt nó trên gần như tất cả các hệ thống Linux của mình một cách dễ dàng. Về lý thuyết, một bộ nạp khởi động nghe có vẻ đáng sợ, bởi đây là phần mềm mà chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể biến chiếc máy tính của bạn thành một món đồ trang trí đắt tiền. Tuy nhiên, may mắn thay, hầu hết các bản phân phối Linux lớn đều xử lý những phần khó khăn trong việc cấu hình cho chúng ta. Chúng ta không cần phải chỉnh sửa hay điều chỉnh bất cứ điều gì.
Khi kết thúc quá trình cài đặt, hầu hết các trình cài đặt Linux đều có một trình hướng dẫn sẽ tự động phát hiện các hệ điều hành khác trên máy tính của bạn và cài đặt GRUB. Khi bạn khởi động lại máy, bạn sẽ thấy một menu cho phép bạn chọn hệ điều hành muốn khởi động.
Menu khởi động GRUB của Debian hiển thị các tùy chọn hệ điều hành
Trình quản lý gói của hệ thống cũng sẽ tự động tạo lại các tệp quan trọng mà GRUB cần sử dụng để tải hệ điều hành mỗi khi có phiên bản mới, vì vậy bạn không cần phải lo lắng về điều đó. Vấn đề duy nhất mà GRUB gây ra cho tôi là khi tôi quên cài đặt nó trong quá trình cài đặt Arch Linux, nhưng đó hoàn toàn là lỗi của tôi. Ngay cả khi đó, việc cài đặt GRUB cũng chỉ là vấn đề chạy một vài lệnh để cài đặt nó vào đĩa và tự động tạo menu.
GRUB Dễ Dàng Cấu Hình (Khi Bạn Cần)
Trong quá trình sử dụng Linux thông thường của mình, tôi không cần phải tương tác với GRUB nhiều, ngoài việc chọn hệ điều hành từ menu khởi động. Vì mọi thứ đã được thiết lập đúng cách khi cài đặt, tôi chỉ cần để nó hoạt động mà không cần can thiệp.
Tệp cấu hình GRUB mặc định /etc/default/grub trong trình soạn thảo Vim
Tuy nhiên, đã có một vài lần tôi cần thực hiện một số thay đổi đối với cấu hình của GRUB, chủ yếu là thay đổi mục mặc định trong menu khởi động để chọn hệ điều hành nào sẽ được khởi động. Ngay cả khi đó, việc này cũng khá dễ dàng. Tất cả những gì tôi phải làm là mở tệp cấu hình /etc/default/grub với quyền siêu người dùng trong một trình soạn thảo văn bản. Các tệp này thường được chú thích rõ ràng và phần lớn tự giải thích. Bạn chỉ cần tìm và thay đổi giá trị mình cần, lưu lại và cài đặt lại GRUB. Tôi thường lưu một bản sao lưu của tệp này và chuẩn bị sẵn một USB khởi động Linux phòng trường hợp có sự cố.
Bạn Dễ Dàng Tìm Thấy Tài Liệu Hướng Dẫn Chi Tiết Về GRUB
Một vài lần tôi cần sửa đổi tệp cấu hình GRUB, tài liệu từ cả dự án chính thức và các bản phân phối Linux đều rất tốt, giúp tôi tự tin hiểu rõ những gì mình đang làm.
Ngoài các trang hướng dẫn sử dụng (manual pages), dự án GRUB còn có một hướng dẫn chi tiết giải thích mọi thứ sâu hơn. Các bản phân phối Linux, vì chúng tự động thiết lập GRUB, thường dành không gian trên wiki hoặc các tài liệu chính thức khác để hướng dẫn về GRUB. Ngay cả Arch Linux, một bản phân phối để lại phần lớn cấu hình cho người dùng, bao gồm cả bộ nạp khởi động, cũng có hướng dẫn riêng về cách thiết lập GRUB, vì nó rất phổ biến trong thế giới Linux. Chất lượng của Arch Wiki là lý do tại sao rất nhiều người, bao gồm cả tôi, tham khảo nó khi cấu hình Linux ngay cả khi họ chủ yếu sử dụng các bản phân phối khác. Nếu thực sự gặp khó khăn, tôi thậm chí có thể tìm kiếm sự giúp đỡ trong các kênh chính thức, cả của dự án GRUB hoặc phổ biến hơn là của bản phân phối tôi đang sử dụng. Vì vậy, nếu bạn cần xử lý GRUB, bạn sẽ không đơn độc.
GRUB Hoạt Động Hiệu Quả
GRUB vẫn là bộ nạp khởi động được sử dụng rộng rãi nhất có lẽ vì một lý do đơn giản: nó hoạt động ổn định cho hầu hết mọi người. Như đã đề cập, tôi hiếm khi phải tinh chỉnh nó, vì cấu hình của tôi hiếm khi thay đổi (mặc dù tôi chắc rằng một số người thường xuyên “nhảy” giữa các bản phân phối sẽ có ý kiến khác).
Nếu tôi gặp vấn đề với GRUB, có thể là do tôi đã gõ sai một cái gì đó trong GRUB rescue shell mà tôi hiếm khi phải vào. Nếu GRUB tự nó không thể khởi động được, điều đó cho thấy có vấn đề với hệ điều hành hoặc thậm chí là ổ cứng hay SSD. Những vấn đề đó sẽ lớn hơn nhiều so với bản thân GRUB. Đây chính là lý do tại sao GRUB là bộ nạp khởi động mà tôi lựa chọn.
